قرآن
قرآن (خواندنی) از دکتر شریعتی
قرآن کتابی است که نام بیش از ۷۰ سوره اش از مسائل انسانی گرفته شده است، و بیش از ۳۰ سوره اش از پدیده های مادّی و تنها ۲ سوره اش از عبادات! آن هم حج و نماز!
کتابی است که شماره آیات جهادش با آیات عبادتش قابل قیاس نیست...
این کتاب از آن روزی که به حیله دشمن و به جهل دوست لای آن را بستند، لایه اش مصرف پیدا کرد و وقتی متنش متروک شد، جلدش رواج یافت و از آن هنگام که این کتاب را _ که خواندنی نام دارد ــ دیگر نخواندند و برای تقدیس و تبرّک و اسباب کشی به کار رفت، از وقتی که دیگر درمان دردهای فکری و روحی و اجتماعی را از او نخواستند، وسیله شفای امراض جسمی چون درد کمر و بادشانه و ... شد و چون در بیداری رهایش کردند، بالای سر در خواب گذاشتند و بالاخره، اینکه می بینی؛ اکنون در خدمت اموات قرارش داده اند و نثار روح ارواح گذشتگانش و ندایش از قبرستان های ما به گوش می رسد.
قرآن! من شرمنده توام اگر از تو آواز مرگی ساخته ام که هر وقت در کوچه مان آوازت بلند می شود همه از هم می پرسند: " چه کسی مرده است؟ "
چه غفلت بزرگی که می پنداریم خدا تو را برای مردگان ما نازل کرده است .
قرآن! من شرمنده توام اگر تو را از یک نسخه عملی به یک افسانه موزه نشین مبدّل کرده ام .
یکی ذوق می کند که تو را بر روی برنج نوشته، یکی ذوق می کند که تو را فرش کرده، یکی ذوق می کند که تو را با طلا نوشته، یکی به خود می بالد که تو را در کوچک ترین قطع ممکن منتشر کرده و ... آیا واقعاً خدا تو را فرستاده تا موزه سازی کنیم؟
قرآن! من شرمنده توام اگر حتّی آنان که تو را می خوانند و تو را می شنوند، آن چنان به پایت می نشینند که خلایق به پای موسیقی های روزمره می نشینند. اگر چند آیه از تو را به یک نفس بخوانند مستمعین فریاد می زنند: "احسنت ...! " گویی مسابقه نفس است ...
قرآن! من شرمنده توام اگر به یک فستیوال مبدّل شده ای حفظ کردن تو با شماره صفحه، خواندن تو از آخر به اوّل، یک معرفت است یا یک رکورد گیری؟ ای کاش آنان که تو را حفظ کرده اند، حفظ کنی، تا این چنین تو را اسباب مسابقات هوش نکنند.
خوشا به حال هر کسی که دلش رحلی است برای تو .
آنان که وقتی تورا می خوانند چنان حظ می کنند، گویی که قرآن همین الان به ایشان نازل شده است. آنچه ما با قرآن کرده ایم تنها بخشی از اسلام است، که به صلیب جهالت کشیدیم .
دکتر علی شریعتی در بخش های دیگر قرآن کریم را این گونه معرّفی می نماید :
"... قرآن در عین حال که معترف است جامعه بر اساس قوانین لا یتغیر استوار است، مسئولیت انسان را هم نفی نکرده است و انسان در این مکتب مسئول است که سنّت‌ها را درست بشناسد و بر طریق تکامل جامعه آن سنتّها را اصلاح نماید. به چه وسیله؟ به وسیله ی علم خودش..."
مجموعه آثار ۲۸ / روش شناخت اسلام/ ص ۰۰
"... آیا قرآن برای استخاره است، یا برای اسباب کشی و تبرّک و توسّل و جلوگیری از چشم زخم و حفظ پستان‌های گاو شیرده و شگون مجلس عقد و عروسی و بازوبند و بند قنداق بچه ها ؟ و یا در حوزه‌های علمیه، برای جستن یک حکم فقهی و یا توجیه یک روایت اختلافی و یا یافتن صنایع بدیعی و مثالی برای درس معانی و بیان و بدیع..."
مجموعه آثار ۵ / ما و اقبال / ص ۸۲
کتاب کاربرد آیات قرآن در اندیشه‌ي دکتر علی شریعتی, به کوشش "امیر رضایی"
